Saki̇n, Fati̇hReyhani̇oğlu, Türkan2024-05-272024-05-272020https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=fl0Kw4p1rmMDotyKRdYv1F2gDPrcVRwILSNpFpDj2ScYCqKMHsWJ_MgscpPoRTrwhttps://hdl.handle.net/20.500.12483/3789Bu çalışma Türkiye'nin Güney Doğu sahillerinden toplanan mavi yengeçlerde (Callinectes sapidus) bazı ağır metal düzeylerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirildi. Çalışmada Hatay ilinin İskenderun, Dörtyol ve Samandağ ilçelerinden, her istasyondan 10'ar adet olmak üzere toplam 30 adet mavi yengeç (Callinectes sapidus) kullanıldı. Yengeçlerin kas, hepatopankreas ve solungaç dokularında Kurşun (Pb), Kadmiyum (Cd) Arsenik (As), Nikel (Ni) ve Cıva (Hg) ağır metal düzeyleri Atomik Absorbsiyon Spektrofotometre (AAS) cihazında ölçülerek değerlendirildi. Dörtyol istasyonu Hg düzeyi diğer iki istasyondan yüksek bulunurken (p<0,05) diğer metal düzeyleri bakımından istasyonlar arasında fark bulunamadı. Cd düzeyleri hepatopankreas dokusunda, As ve Ni düzeyleri solungaç dokusunda, Hg düzeyleri ise kas dokusunda diğer dokulara göre yüksek bulundu (p<0,05). Pb sadece Döryol ve İskenderun istasyonundan alınan mavi yengeçlerin solungaç dokularında tespit edildi. Mavi yengeç dokularında tespit edilen As düzeyleri çift kabuklu yumuşakçalar için kabul edilebilir ağır metal limitlerinden yüksek bulunurken, Cd, Pb ve Hg düzeyleri ise limitlerden düşük olarak belirlendi. Sonuç olarak, doğal ve besin değeri yüksek mavi yengeçlerin düzenli periyotlarla ağır metal kirliliği açısından takip edilmesinin, gelecekte ekosistem ve insan sağlığının riske girmemesi açısından önemli olduğu değerlendirildi.This study was performed to determine the levels of some heavy metals that were gathered from Turkey's South East Coast blue crabs (Callinectes sapidus). In study, from districts of Hatay that include Iskenderun, Dörtyol, and Samandağ a total of 30 blue crabs (C. sapidus), 10 from each station, were used. Lead (Pb), Cadmium (Cd), Arsenic (As), Nickel (Ni), and Mercury (Hg) heavy metal levels in the muscle, hepatopancreas, and gill tissues of crabs were measured and evaluated by Atomic Absorption Spectrophotometer (AAS) device. While the Dörtyol station Hg level was higher than the other two stations (p <0.05), there was no difference between the stations in terms of other metal levels. Cd levels in hepatopancreatic tissue, As and Ni levels in gill tissue and Hg levels in muscle tissue were found higher compared to the other tissues (p<0.05). Pb was detected only in the gill tissues of blue crabs taken from Döryol and İskenderun stations. While As levels detected in blue crab tissues were higher than acceptable heavy metal limits for bivalve mollusks, Cd, Pb, and Hg levels were determined to be lower than the limits. As a result, it was evaluated that it is important to monitor the natural and nutritious blue crabs regularly in terms of heavy metal pollution in order not to risk the ecosystem and human health in the future. Key words: Heavy metal, Blue crab, Callinectes sapidus, AAS, Hatayturinfo:eu-repo/semantics/openAccessKimya MühendisliğiChemical Engineering ; Veteriner HekimliğiAğır metalAASMavi yengeçHatay.Master Thesis176643101