İşler, Necmi̇Şahi̇n, Cenk Burak2024-05-272024-05-272020https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=fl0Kw4p1rmMDotyKRdYv1G62_k8icCFQSGqQftTZz4Lwrq8T1AA0eWH4vUQCEndShttps://hdl.handle.net/20.500.12483/3742Bu çalışmada, Amik Ovası koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen soya bitkisinin (Glycine max L. Merr.) farklı gelişim dönemlerinde yapraktan uygulanan Zn ve Fe besin elementlerinin azot fiksasyonu ile verim ve kalite özelliklerine etkilerini belirlemek amaçlanmıştır. Çalışma, 2018 ve 2019 yıllarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre üç yinelemeli olarak yürütülmüştür. Ana parsellere çeşitler (Arısoy, Bravo, Nazlıcan), alt parsellere gelişme dönemleri (V3, R1, R3) ve alt alt parsellere besin elementleri (kontrol, Zn, Fe, Zn + Fe) yerleştirilmiş ve çeşitli fenolojik, morfolojik ve kalite parametreleri incelenmiştir. En yüksek dekara verim Nazlıcan çeşidinden (517.80 kg/da) ve V3 döneminden (427.43 kg/da) elde edilmiştir. Besin elementleri içerisinde verim yönünden sıralama ise Zn + Fe (481.13 kg/da), Zn (435.52 kg/da), Fe (406.84 kg/da) şeklinde olmuştur. Kontrol grubu 369.81 kg/da değeriyle son sırada yer almıştır. Protein oranında en yüksek değer Nazlıcan çeşidinden (%34.33) ve R3 döneminden (%33.22) elde edilmiştir. Besin elementi uygulamalarında sırasıyla Zn (%33.61), Zn + Fe (%33.23) ve Fe (%32.97) uygulamaları öne çıkmıştır. Yağ oranları içerisinde en yüksek değer Arısoy çeşidinden (%21.50) ve R3 döneminden (%21.30) elde edilmiştir. Besin elementleri içerisinde protein oranında olduğu gibi Zn uygulaması (%22.02) öne çıkmış, onu sırasıyla Fe (%21.96) ve Zn + Fe (%21.49) uygulamaları takip etmiştir. Bütün faktörlerin iki yıllık ortalama protein oranı %33 ve yağ oranı %21.08 olmuştur. Bütün faktörlerin iki yıllık ortalamaları incelendiğinde yağ asitlerinin dağılımının linoleik asit %50.13, oleik asit %24.83, palmitik asit %11.82, linolenik asit %8.80 ve stearik asit %2.86 şeklinde olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; Amik Ovası şartlarında toprağın kireç ve pH değeri yüksek olduğu için bitkinin Zn ve Fe alımının sınırlı olduğu görülmüş ve yaprak gübrelemesi ile besin elementlerinin soya bitkisinde gerek morfolojik gerekse de kalite özelliklerini olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir.In this study, it is aimed to determine the effects of Zn and Fe spray foliar application on nitrogen fixation, yield, and quality characteristics of the soybean plant grown as a second crop under Amik Plain conditions. The study was conducted in completely randomized design in split-split-plots with three replications and two planting seasons (2018 and 2019). Factors were places as varieties (Arısoy, Bravo, Nazlıcan) on main plot, growth stages (V3, R1, R3) on sub-plot, and foliar applications (Control, Zn, Fe, Zn + Fe) on sub-sub-plot and various phenological, morphological and quality parameters were examined. The highest yield was obtained from Nazlıcan (517.80 kg/da) and V3 stage (427.43 kg/da). Zn + Fe (481.13 kg/da) application was the highest yield, followed by Zn (435.52 kg/da), Fe (406.84 kg/da), control (369.81 kg/da). The highest protein content was obtained from Nazlıcan (34.33%) and R3 stage (33.22%). Zn (33.61%) application had the highest protein content, followed by Zn + Fe (33.23%), Fe (32.97%). The highest oil content was obtained from Arısoy (21.50%) and R3 stage (21.30%). Zn (22.02%) application had the highest protein content, followed by Fe (21.96%), Zn + Fe (21.49%). The two-year average protein and oil content of all factors was 33% and 21.08%, respectively. Considering the two-year averages of all factors, fatty acids were found to be linoleic acid 50.13%, oleic acid 24.83%, palmitic acid 11.82%, linolenic acid 8.80% and stearic acid 2.86%. As a result, it was observed that the Zn and Fe uptake of the plant was limited under Amik Plain conditions where the soil had high calcitic and pH. By applying foliar fertilization, it was determined that nutrients affect both morphological and quality features in soybean varieties positively.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessZiraatAgricultureDoctoral Thesis1123645873