Koyunculuk üretim faaliyetinin faktör analizi : Orta-Güney Anadolu örneği

Abstract

Türkiye koyun varlığı bakımından zengin ancak verimsiz bir popülâsyona sahiptir. 2005 yılı itibariyle 25,3 milyon adet baş koyuna sahip olan Türkiye’nin koyun popülâsyonun %20,50’si Orta-Güney Anadolu Bölgesinde yer almaktadır. Bölge Türkiye’de üretilen toplam koyun sütünün %12,65’ini karşılamaktadır. Çalışmada koyunculuk işletmelerinin başarısını etkileyen temel faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Yapılan analizlerde yedi açıklayıcı faktör bulunmuştur. Elde edilen bu faktörlerin (işletme büyüklüğü, rantabilite, yem girdisi, birim masraflar, arazi, işgücü verimliliği, otlatma süresi) varyans yüzdeleri toplamı 82,892’dir. Yani toplam değişimin %82,892’si bu faktörler tarafından açıklanabilmektedir. İncelenen koyunculuk işletmelerinde, işletme büyüklüğü faktörü ile GSH, küçükbaş hayvan varlığı, üretim masrafları, işletme sermayesi, aktif sermaye miktarı, brüt kar, saf hâsıla, tarımsal gelir, yem masrafları ve safi kar gibi ekonomik ölçütler arasındaki bağımlılık oranı yani faktör yükü 0,840 gibi oldukça yüksek bulunmuştur. İşletme büyüklüğü arttıkça ihtiyaç duyulan işgücü miktarı da artmakla birlikte, kullanılan EİG birimine düşen brüt kar ve saf hâsıla miktarları da artmaktadır. İşletmelerde kullanılan EİG biriminin rantabilite faktörü üzerinde önemli derecede etkili olduğu görülmüştür.

Turkey has a rich but unproductive sheep population. There is 25,3 million sheep’s in Turkey at 2005, and %20,50 of them is at Middle-South Anatolia. This area meets the %12,65 of sheep milk production in Turkey. This study is to find out the main factors which affect the success of sheep farming. 7 factors have been found bye the analysis. The variance percentage of these factors (company size, rant ability, food input, unit costs, land, labor productivity, pasturage time) is 82,892. So, the %82,892 of total change can be explained by these factors. It is found that the dependence ratio (that is factor weight) between economical facts like business size fact, gross domestic product, working capital, active capital amount, gross profit, net product, agricultural income, food costs and net profit, is 0,840 which is very high number in examined sheep business. When business size increases, labor force that is needed increases too. Also, gross profit and net product amount rise per EIG used. It is seen that EIG unit which is used in companies has a strong effect on rant ability factor.