Diyarbakır ili ikinci ürün mısır alanlarında Cicadellidae (Homoptera) familyasına bağlı önemli türlerin populasyon değişimleri

Abstract

Birçok zararlı böcek türü mısır bitkisinin değişik fenolojik dönemlerinde ortaya çıkarak mısırın değişik organlarında doğrudan veya dolaylı olarak zarara ve dolayısıyla ürün kayıplarına neden olmaktadır. Bu zararlı böcek türleri arasında Cicadellidae familyası önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışma ile Diyarbakır ve çevresinde ikinci ürün mısır üretim alanlarında yoğun olarak görülen Cicadelliade türlerinden Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932), Empoasca decipiens (Paoli, 1930), Zyginidia sohrab Zachvatkin, 1947 ve Psammotettix striatus (Linnaeus, 1758) (Homoptera: Cicadellidae)’un fenolojik dönemi boyunca populasyon değişimleri sarı yapışkan tuzak ve vakumlu böcek toplama aleti (D-Vac ) ile belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma 2005-2006 yılları arasında Diyarbakır ilinde ekolojisi birbirlerinde farklı Bismil ve Ergani ilçelerinde yapılmıştır. Her iki yöntemle yapılan çalışma sonucunda A.decedens E. decipiens ve Z. sohrab populasyonlarının, ikinci ürün mısırın 2-4 yapraklı döneminden itibaren artmaya başlayarak koçan püskülü ve olgunlaşma döneminde en yüksek seviyeye ulaştıkları belirlenmiştir. P. striatus türünün ise mısırın 2-4 yapraklı olduğu dönemin başında yoğun olarak bulunduğu, bu dönemden sonra populasyonunun giderek azaldığı ve özellikle mısırın püskül oluşturma döneminden sonra minumuma indiği belirlenmiştir. Z. sohrab 2005 yılında, A.decedens ve E. decipiens 2006 yılında hakim tür olmuştur

The population fluctuations of Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932), Empoasca decipiens (Paoli, 1930), Zyginidia sohrab Zachvatkin, 1947 and Psammotettix striatus (Linnaeus, 1758) (Homoptera: Cicadellidae), the most common species in second crop maize in Diyarbakir were examined by using yellow sticky traps and D-Vac sampling methods. The study was conducted in Ergani and Bismil, which have different ecological conditions, in 2005 and 2006. Both sampling methods revealed that the population levels of A.decedens, E. decipiens and Z. sohrab began to rise at the 2-4 leaf stage of maize and reached to highest level at the corncob tassel and maturation stages. On the other hand, high population levels of P. striatus at the 2-4 leaf stage started to decrease to the lowest level at tassel stage. While in 2005 Z. sohrab was the dominated species, A.decedens and E. decipiens became dominated species in 2006.