Türk ve göçmen öğrencilerin yazılı anlatımlarında metin bağdaşıklığı

Abstract

Bağdaşıklık, metnin yüzeysel yapısındaki birimler aracılığıyla, cümle ve paragraflar arasında kurulan ilişkilerdir. Bu çalışmanın amacı, Hatay'da yaşayan Özbek asıllı göçmen öğrencilerle Türk öğrencilerin yazdıkları metinleri bağdaşıklık araçlarının (gönderim, eksiltili anlatım, değiştirim, bağlama ögeleri, kelime bağdaşıklığı) kullanımı bakımından değerlendirmektir. Araştırmada Hatay'daki 98 göçmen (Özbek), 103 Türk ilköğretim 5. sınıf öğrencisine öykü yazdırılmıştır. Bu öyküler, kategorisel içerik analizi yöntemiyle "Bağdaşıklık Düzeyi Değerlendirme Ölçeği" ve "Bağdaşıklık Sorunları Envanteri" kullanılarak değerlendirilmiştir. Metinlerde bağdaşıklık araçlarının ve karşılaşılan sorunların frekansları belirlenmiştir. Kodlamaların güvenirliği kodlayıcılar arası uyum yöntemi ile denetlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre eksiltili anlatım dışındaki bağdaşıklık araçlarının kullanım sıklığında göçmen ve Türk öğrenciler arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Bağdaşıklık araçlarının kullanımında öğrenci (kağıt) başına düşen ortalamalar sırasıyla şu şekildedir: Eksiltili anlatım (15.4), bağlama ögeleri (15,4), kelime bağdaşıklığı (11,2), gönderim (8,3), değiştirim (0,2). Çalışmada Türk ve göçmen öğrencilerin yazılı anlatımlarında bağdaşıklık araçlarından gönderim, eksiltili anlatım ve bağlama ögelerinin kullanımında yaşadıkları sorunlar örneklerle açıklanmıştır.

Cohesion refers to the relationships established between sentences and paragraphs via the units in the surface structure of the text. This study evaluated texts written by Uzbek origin immigrant students and Turkish students living in Hatay in terms of the use of cohesion devices (ellipsis, conjunctions, lexical cohesion, reference, substitution). Within the participants of the research, 98 immigrants (Uzbek) and 103 Turkish 5'th grade students living in Hatay were asked to write a story. These stories were analyzed by means of "Cohesion Level Evaluation Scale" and "Cohesion Problems Inventory". Students' frequencies of using cohesion devices and the problems encountered in the use of cohesion devices were determined in categorical content analyze. The reliability of codifications was examined with the method of inter-rater reliability. According to the results of the research, no significant difference was found between immigrant and Turkish students in terms of the use frequencies of cohesion devices other than ellipsis. The average use of cohesion devices within each student (paper) are as follows: Ellipsis (15,4), conjunctions (15,4), lexical cohesion (11,2), reference (8,3), substitution (0,2). The study presents examples of reference, ellipsis and conjunctions from the submitted texts to illustrate typical problems experienced by the Turkish and Uzbek groups in using cohesion devices.