Anadolu’da Bizans-Sasani etkileşimi (IV.-VII. yüzyıllar)

Abstract

Bizans ve Sasani Devletleri yaklaşık üç yüzyıl Anadolu?nun doğusunda sınır komşusu olarak hâkimiyet kurmuşlardır. Üç yüz otuz yılında Bizans Devleti?nin kuruluşundan başlayıp yedinci yüzyılın ortalarında III. Yezdigirt döneminin sona ermesine kadar devam eden dönem, Sasanilerle Bizanslılar arasında şiddetli düşmanlığın yaşandığı zaman dilimi olarak bilinir. Anadolu?nun doğusunda Bizans ve Sasani orduları üç yüzyıl boyunca karşılıklı akınlar yapmalarına rağmen Bizans ve Sasani Devletleri birbirlerinin eşitliğini kabul ederek yüzyıllarca yan yana yaşadılar. Bu makalede bu süreç açıklanırken Anadolu?nun doğu sınırında üç yüzyıl boyunca bir arada yaşamış iki toplumun benzerlikleri ve karşılıklı etkileşimi de tartışılmıştır. Ayrıca Bizans ve Sasani Devletleri arasında dini, kültürel ve siyasi durumlarının farklılıkları da vurgulandı. Bu makalede IV ile VII. yüzyıllar arasında Anadolu?da Bizans- Sasani Devletleri tarihi, siyasi ve askeri etkileşim, dini ve kültürel etkileşim, ve iktisadi etkileşim olmak üzere üç başlıktan oluşmaktadır.

Nearly three centuries of Byzantine and Sasanid States ruled eastern Anatolia which separated the foundation of Byzantine state, in the middle of the seventh, have long been viewed as a period of bitter enmity between the Byzantine and Sasanid States. Byzantine army and Sasanid army raided between themselves in eastern Anatolia during three centuries. Despite these overt proclamations of hostility, the two empires survived side by side as acknowledged equals and also had the points of resemblance and mutual influence. Two adjacent worlds struggled themselves in eastern Anatolia. However they were torn between their religions and intellectual tradition, to come to rest in either sphere or to achieve political stability between them. Byzantine and Sasanid history in Anatolia between fourth and seventh century, subject of this article consists of three sections, which are political and military influence, religion and cultural influence, and economical influence.