Ömer Seyfettin’de siyasî kültürün hicvi

Abstract

Ömer Seyfettin (1884-1920), II. Meşrutiyet döneminin öncesinde ve sonrasında Osmanlı toplumunda yaşanan gelişmelere tanıklık etmiştir. Yazar, bu gelişmeler üzerine bir aydın olarak düşünmüş ve bir sanatçı olarak fikirlerini eserlerine yansıtmıştır. Bu çalışmada, Ömer Seyfettin’in Efruz Bey romanının ilk bölümünü oluşturan ve müstakil bir eser olarak da okunabilen “Hürriyete Layık Bir Kahraman” adlı hikâye incelenecektir. Hikâye, dikkate değer bir malzeme sunmaktadır: Türk toplumunun önemli değişim dönemlerinden birini, II. Meşrutiyet’in ilanını konu almakta; saray, Babıâli çevresi, Jön Türk hareketi gibi siyasî çevre ve aktörlere değinmektedir. Yaşadığı dönemin siyasî kültürüne yönelik olarak yazarın birçok konuda eleştiriler yönelttiği görülmektedir. Ömer Seyfettin, bu siyasî kültürü yüzeysellik, kişiye tapma, sahte kahramanlar oluşturma ve yalan üzerinden gerçeği kurgulama gibi kavram ve ifadelerle eleştirmiştir.

Ömer Seyfettin (1884-1920), had witnessed social progress of pre and post II. Constitutional period. The writer thought over this progress as an intellectual and reflected his ideas to his works as an artist. In this study, “Hürriyete Layık Bir Kahraman”by Ömer Seyfettin will be analyzed. This work is the entrance of his novel Efruz Bey and it also can be read as a short story separately. The story presents remarkable materials about the period: the subject of the story is one of important phases of alteration of Turkish society; and it refers to some important political milieus and actors like Sarai, Babıâli, Jon Turk movement. It can be determined that, the writer has many satirical ideas to the political culture of the period he lived in. Ömer Seyfettin, indicts this political culture for shallowness, cult of personality, formation of fake heroes and construction the reality through falsehood.