'Jiro' Trabzon hurması çeşidinde meyve tutumu ve kalitesi üzerine farklı tozlayıcıların etkisi

Abstract

Bu çalışmada, 2012 yılında Dörtyol-Hatay koşullarında 'Rispoli', 'Mercatelli' ve 'Moro' çeşitleri ile 'Fatsa-1' genotipinin 'Jiro' Trabzon hurması çeşidinin meyve tutumu ve kalitesine etkileri ile tozlayıcı olarak uygunlukları araştırılmıştır. 'Jiro' çeşidinde çiçeklerin açılmasından hemen önce serbest tozlanma, yapay tozlama ve izolasyon uygulamaları yapılmıştır. 'Fatsa-1' genotipinde çiçek tozu canlılık ve çimlenme düzeylerinin ve buna paralel olarak meyve tutumuna etkisinin diğer tozlayıcı çeşitlerden daha düşük olduğu saptanmıştır. Yapay tozlama uygulamalarıyla meyve dökümü serbest tozlanma ve izolasyon uygulamalarına göre bariz bir şekilde azalmıştır. 'Jiro' çeşidinde en etkili tozlayıcı çeşitler 'Rispoli' ve 'Moro' olurken, bu çeşitleri 'Mercatelli' takip etmiştir. Meyve kalite özellikleri bakımından tohum sayısındaki artış dışında çok önemli bir etkinin ortaya çıkmadığı saptanmıştır. Trabzon hurmaları partenokarp meyve bağlasalar da, döllenmenin verimlilik üzerine önemli etkilerinin olması nedeniyle bahçe kurulurken mutlaka tozlayıcı çeşidin düşünülmesi gerektiği söylenebilir.

In this study, the effect of different pollenizers on the fruit set and quality in 'Jiro' cultivar determined in 2012 vegetation period in Dörtyol (Hatay) ecological condition. For this purpose, the suitability of 'Rispoli', 'Mercatelli' and 'Moro' pollenizer cultivars were searched for 'Jiro' cultivar. The open pollination, controlled-pollination and non-pollination treatments carried out in 'Jiro' cultivar before the opening ot flowers. The pollen viability and germination ratio, and the positive effect on fruit set was lower in 'Fatsa-1' genotype than the other pollenizer cultivars. Under the controlled-pollination treatments, fruit drop was clearly reduced compared with open pollination and non-pollination treatments. The best pollenizers for 'Jiro' cultivar were 'Rispoli' and 'Moro', followed by 'Mercatelli'. The fruit quality of 'Jiro' cultivar had not been significantly affected with pollination, except for seed number. Although a large number of persimmon cultivars have high affinity to parthenocarpy, it can be concluded that the pollenizer cultivar should be planted in persimmon orchards because of pollination has important effect on fruit set in persimmon cultivars.