Kanatlılarda anti-stres uygulamalarında yeni yaklaşımlar

Abstract

Kanatlı hayvanlarda birçok faktörün etkisiyle şekillenen stresin belirlenmesinde kullanılan sağlık, verim, davranış ve fizyoloji parametreleri ancak stresin etkileri ortaya çıktığında yani değişiklikler şekillendiğinde tespit edilebilmektedir. Bu sebeple belirtiler ortaya çıkmadan müdahale edebilmek, stresin önlenmesi ile hayvan refahının geliştirilmesi bakımından önemlidir. Stresin etkilerini azaltmada geleneksel yöntemler olan aydınlatma programları ve vitamin uygulamalarının yanında, son zamanlarda bitki ekstraktlarının stresi önleyici etkileri üzerinde de durulmaktadır. Bunun yanında sıcaklık stresine karşı toleransı yüksek yerli ırkların ticarilerle melezlenmesi, mavi renkli LED ışık kullanımı, yakalama alıştırmaları, zenginleştirilmiş çevre, yumurta tavuğu sürülerine horoz katılması, kuluçka ve civciv döneminde sıcaklık alıştırmaları gibi uygulamalar da stres önleyici önlemler olarak denenmektedir. Bu derlemede kanatlı hayvanlarda stresi veya stres duyarlılıklarını azaltıcı yeni yaklaşımlar üzerinde durulmuştur.

Parameters of health, productivity, behaviour and physiology which are used in order to determine the stress shaped by the effects of various factors in poultries can only be detected when the effects of stress emerge; in other words, when the changes are shaped. Therefore; it is important to interfere before the emergence of these indications in order to develop animal welfare by preventing stress. Information programmes, as traditional methods, and vitamin applications as well as anti-stress effects of herbal extracts have recently been studied in order to reduce the effects of stress. Moreover; such applications as crossbreeding native race, which are highly tolerated against temperature stress, with the commercial ones, usage of blue LED light, capturing exercises, enriched environment, adding roosters into the flocks of hen and finally temperature exercises in chick period are also tried as anti-stress preventions. In this paper, new approaches to the reduction of stress or stress sensitivity in poultries have been studied.