Bazı uçucu yağ bileşiklerinin kanyaş [(Sorghum halepense (L.) Pers.] gelişimine etkinliğinin belirlenmesi

Abstract

Kanyaş (Sorghum halepense (L.) Pers.) (SORHA) tarım ve tarım dışı alanlarda ciddi verim kayıplarına neden olan çok yıllık yabancı otlardan biridir. Kanyaş tek bir mücadele yöntemi ile kontrol edilemediği için birçok stratejisinin bir arada kullanılması gerekmektedir. Kanyaş ile mücadele kullanılabilecek yöntemlerden birisi de allelopatik kimyasalların kullanılmasıdır. Çalışma ile allelokimyasal içeriği olan bitkilerin [İstanbul kekiği (Origanum vulgare L.), lavanta (Lavandula angustifolia L.) ve biberiye (Rosmarinus officinalis L.)] kanyaş gelişimine olan etkisi incelenmiştir. Çıkış öncesi dönemde biberiye yağının yüksek dozunun (16 µl 38.465 cm2 ) en iyi sonucu verdiği ve kanyaş kuru ağırlığını % 41.0 oranında azalttığı tespit edilmiştir. Çıkış sonrası dönemde kullanılan uçucu yağlarda en yüksek etkinin yine 16 µl 38.465 cm2 doz (% 48.0) biberiye uygulamasından sağlandığı tespit edilmiştir. Her üç uçucu yağın da çıkış sonrası uygulamaları çıkış öncesi uygulamalarından daha yüksek etki sağlamıştır.

Jonsongrass (Sorghum halepense (L.) Pers.) (SORHA) is one of the most troublesome perennial weeds caused important yield reductions in the agricultural and environmental problems in the non-agricultural fields. Using a combination of several control strategies is required because Sorha cannot be effectively controlled by a single control method. One of the methods that can be used for the control of Sorha is the usage of allelopathic chemicals. The efficiency of the plants [oregano (Origanum vulgare L.), lavender (Lavandula angustifolia L.) and rosemary (Rosmarinus officinalis L.)] that have allelochemicals on the SORHA were examined with this study. Using rosemary oil at the high rate (16 µl 38.465 cm2 ) gave the best results and reduced dry weight at 41.0% when it was applied as pre-emergence. The same essential oil rate obtained from rosemary was the highest adversely effects on the Sorha growth (48.0%) when it was used as post-emergence. Post-emergence application of all three volatile oils has provided more influence on the Sorha growth compared to the pre-emergence application.