Yeni soya hatlarının Amik Ovasında ikinci ürün olarak yetiştirilebilme olanaklarının belirlenmesi

Abstract

Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen 13 soya hattı ve 2 ticari çeşidin Amik ovasında buğday hasadından sonra ikinci ürün olarak yetiştirilebilme olanakları 2000 - 2001 yılları arasında yürütülen iki yıllık bir araştırmada belirlenmiştir. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamak olarak Mustafa Kemal Üniversitesi Telkaliş araştırma alanında yürütülmüştür. Araştırmada bitki boyu, ilk meyve yüksekliği, bitki başına dal sayısı, bitki başına bakla sayısı, bitki başına tohum sayısı ve dekara tohum verimi değerleri incelenmiştir. Araştırmanın birinci yılında tohum verimi değerleri 218.4 ile 367.7 kg/da arasında değişmiş olup en yüksek değer ÇTA1530 hattından en düşük değer ise ÇTA761 hattından elde edilmiştir. Araştırmanın ikinci yılında ise tohum verimleri 150.8 ile 263.5 kg/da arasında değişmiş en yüksek değer ÇTA825 hattından en düşük değer ise yine ÇTA761 hattından elde edilmiştir. ÇTA1530, ÇTA825, ÇTA963, ÇTA780 ve ÇTA851 hatlarının Amik ovasında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek çeşit adayları olabileceği saptanmıştır.

Mediterranean region of Turkey has 70 to 110 days of growing period that remain after small grain harvest are enough to grow double crop soybean. Over 90 percent of the soybean production has been practiced as double crop in Mediterranean region of Turkey. Growth possibility of 13 soybean lines, developed by Çukurova Agricultural Research Institute, and 2 commercial cultivars were sown after wheat harvest as double crop at Mustafa Kemal University, Telkalis Research Field in 2000 and 2001 growing seasons. The experimental design was randomized complete block with three replications. Plant height, the lowest pod height, branch number/plant, pod number/plant, seed number/plant and seed yield were determined. Seed yields of soybean lines and cultivars varied between 2184 and 3677 kg/ha in the first year of the study. In the second year, seed yield of lines and cultivars varied between 1508 and 2635 kg/ha. The highest seed yield was obtained from CTA1530 and ÇTA825 lines in 2000 and 2001, respectively. The lowest seed yield was obtained from ÇTA761 in both years. Seed yield was significantly correlated with the lowest pod height, node number, pod number and seed number. It was determined that CTA1530, CTA825, CTA963, CTA780 and CTA851 could be cultivar candidates for double crop soybean production in Amik plain.