Yazar "Özdel, Engin" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Sarıseki?Dörtyol yöresi topraklarında ağır metallerin yersel dağılımının jeoistatistiksel yöntemlerle belirlenmesi
    (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, 2010) Özdel, Engin; Ağca, Necat
    Bu çalışmada, fazla miktarda sanayi tesisleri ve yoğun bir trafik akışı olan Sarıseki-Dörtyol arasında kalan bölgede yer alan topraklardaki toplam ve bitkilerce alınabilir ağır metal konsantrasyonları belirlenmiş ve bu metallerin yersel dağılım haritaları oluşturulmuştur.Çalışma alanında, değişken mesafeli (0.5, 1 ve 2 km) gridler oluşturulmuş ve gridlerin kesim noktalarından (51 nokta) ve iki farklı derinlikten (0-5 ve 5-20 cm) toplam 102 adet toprak örneği alınmıştır. Örnekleme noktalarının UTM sistemine göre coğrafi koordinatları GPS cihazı ile belirlenmiştir.Alınan toprak örneklerinde pH, elektriksel iletkenlik (EC), organik madde (OM), bünye, toplam ve alınabilir ağır metal (Cd, Co, Cr, Cu, Pb, Zn, Mn, Fe, Ni) analizleri yapılmıştır.Araştırma konusu topraklara ait bütün tanımlayıcı istatistik analizleri (ortalama, en düşük ve en yüksek değerler, standart sapma, varyasyon katsayısı, çarpıklık, basıklık vb.), tüm toprak özellikleri ve ağır metaller için hesaplanmıştır. Araştırma alanı topraklarında ağır metal içeriklerinin yersel dağılımının belirlenmesinde ve haritalanmasında, Jeoistatistiksel yöntemler kullanılmıştır.Toprakların pH değerleri 7.44-8.45, EC 105.1 - 2610.0 µS/cm, OM içerikleri % 1.47-19.06, kum içerikleri % 20.25 ? 84.79, silt içerikleri % 6.30- 39.96, kil içerikleri ise % 4.34 - 53.56 arasında değişmiştir.Toplam ve bitkilerce alınabilir ağır metal içeriklerinin büyük bir kısmı normal dağılım göstermemiştir. Normal dağılım göstermeyen veri setlerine, Jeoistatistik analizlerden önce, logaritmik veya karekök dönüşümler uygulanmıştır. Ağır metallerin toplam ve bitkilerce alınabilir içerikleri için en uygun variogram modellerinin küresel ve üssel olduğu belirlenmiştir. Noktaların ilişkili olabileceği maksimum uzaklığı gösteren etki aralığı değerleri ise toplam ağır metaller için 1890- 31100 m, bitkilerce alınabilir metaller için 830-47430 m arasında değişmiştir.Hesaplanan ortalama jeobirikim (Igeoac) değerlerine göre; her iki katmandaki topraklar Cd ve Ni metallerince kısmen-yüksek derecede kirlenmiş (4. sınıf), Cr açısından ise kısmen kirlenmiş sınıfına (3. sınıf) girmiştir. Pb kısmen kirlenmiş-kirlenmemiş sınıfına (2. sınıf), ayrıca alt katmandaki toprakların Co ve üst katmandaki toprakların da Zn ile kısmen kirlenmiş-kirlenmemiş sınıfına (2. sınıf) girdiği belirlenmiştir. Her iki katmanda Cu, Fe ve Mn kirlenmemiş sınıfında (1. sınıf) yer almıştır.Ağır metallerin alınabilirlik sıralaması büyükten küçüğe doğru Cd> Pb > Zn > Cu > Co > Mn >Ni >Fe=Cr şeklindedir. Ağır metaller toplam içeriklerine göre, çalışma alanındaki kirletme düzeyi çoktan aza doğru Ni > Cd > Cr > Pb > Zn > Cu > Co > Fe > Mn şeklindedir.