Yazar "Özden, Özlem" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Figür fon ilişkisindeki gerilim açısından Gülveli Kaya'nın resimleri
    (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, 2019) Özden, Özlem; Kurt, Cüneyt
    Bu tez, Gülveli Kaya'nın resimlerinde, figür fon ilişkisindeki gerilimi ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Plastik çözümlemeler çerçevesinde eserden yola çıkarak resmin fiziki yapısını oluşturan: renk, kompozisyon, valör, ışık gölge gibi tekniklerin çözümlenmesi ile birlikte, eserde yapısal olarak vurgulanan öğelerden doğrultusunda figür fon ilişkisindeki gerilim incelenip sunulmuştur. Ayrıca Gülveli Kaya'nın resimlerinde figür fon ilişkisindeki gerilimi ortaya çıkarmak adına; resimde figür, resimde fon, resimde figür fon ilişkisi ve resimde gerilim başlıkları, gerilimli yapıları saptamak adına dayanak noktasını oluşturmaktadır. Resim sanatında, her türlü canlı ve cansız nesnelerin tasviri sonucu ortaya çıkan kurgu, figür olarak tanımlanmaktadır. Figür, resimde olayı gerçekleştirendir, aktiftir ve kuvvet dengesi oluşturur. Bu bağlamda görüş alanında öne çıkarak, dikkatleri üzerine çeker. Figür, bu özellikler neticesinde fonun önünde yer alır, bu nedenle figür konumuna yükselir. Resimde fon, kompozisyon kurgusunda, üç boyutlu yanılsama oluşturmaktadır. Fon, figürün gerisinde yer alarak olayın dışında kalır. Figürü çevreler, öne iter, sınırları belirleyerek figürün kapladığı alanı belirler. Fon, Figür anlatımlarına oranla daha basit ve sadedir. Figür fon ilişkisi anlatımlarında: dikkat çeken parça figür, figürün üzerinde durduğu alanlar da fondur. Kompozisyon düzeni açısından, figür ve fon ilişki içerisindedir. Figür ve fon konumlarının belirginliği açısından önemlidir. Bu bağlamda Rubin vazosu ve Köhler pervanesine baktığımızda, figür ve fon ilişkisinin önemi görülmektedir. İki örnekte de formu aynı anda hem figür hem fon olarak göremeyeceğimizi göstermektedir. Görsel gerilimli resimlerde, göz gördüklerini otomatik olarak işaretler ve dikkat çeken parça üzerinde yoğunlaşır. Gözler, önemli gibi görünen şeyleri fark eden genel bir filtre olarak çalışır. Bu bağlamda görsel gerilimi olan bir resimde, gözler ilk önce odak noktasına gelen öncü parçalara odaklanır. Örneğin, resim yüzeyinde nesnelerin özellikleri değiştirilmeden oran ve boyutları değiştirilerek başka bir deyişle formu uzatma, kısaltma, bükme gibi genel görünümlerini değiştirmeden elde edilen deformasyonlar yüzeyde yarattığı dinamizmle gerilimi sağlar. Deformasyonlar, resimde gerilim, görsel ilgi ve enerji yaratmaktadır. Resimde gerilim sadece hareket ve deformasyon ile değil, kullanılan nesnelerin algılanma şekline bağlı olarak da oluşturulur. Örneğin; Gülveli Kaya'nın çözümlenen resimlerinde motifler, figür ve fon ilişkisi açısından muğlak etkiler yarattığı için gerilim oluşturmaktadır. Ya da Roger Remington'un köpek resmindeki benekler köpeğin seçiciliğini kapattığı için gerilim sağlamaktadır. Sonuç olarak algılanan nesne yani sözü edilen benekler ya da motifler, gerilim oluşturmaktadır. Gülveli Kaya'nın resimlerini, resimde figür, resimde fon ve figür fon ilişkisi kavramlarının özellikleri ile karşılaştırdığımızda, paralellik göstermemekte. Figür ve fon kavramlarının konumları, olması gereken noktada değildir. Figür anlatımlarında aktif, belirgin ve önde olan, figürdür. Fon anlatımları ise, pasiftir ve geridedir. Genel olarak bu kurallar çerçevesinde Gülveli Kaya'nın resimlerini incelediğimizde, algılanan nesne (motifler) figür ve fon ilişkisi açısından muğlak etkiler sağlamaktadır. Motifler, yer yer figürün ve fonun önüne geçerek, rol çalmaktadır. Fonda yer alması gereken motifler, figürün alanına girerek, figürün önüne geçmeye çalışıp, figürü geriye itmekte. Dolayısıyla figür erimekte. Figür eridiği için de, fon öne çıkmaktadır. Sonuç olarak fonda yer alması gereken motifler, figürün önüne geçerek, figür ve fon arasında mücadele yaratarak gerilim oluşturmaktadır. ANAHTAR SÖZCÜKLER Figür, Fon, Gerilim, Resim, Gülveli Kaya