Yazar "El, Aysel" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Cumhuriyetin ilk yıllarında sosyal ve siyasal yaşamda kadın ve Cumhuriyet gazetesine yansımaları (1930-1935)
    (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, 2024) El, Aysel; Özkaya, Olcay
    Kadın yaşamının çeşitli açılardan gelişmesi ve ilerlemesi yakın dönem tarihimize damgasını vuran modernleşme sürecinin bir odağı olarak karşımıza çıkmaktadır. Modernleşme çabaları son dönem Osmanlı'nın Batılılaşma ve Reform hareketleri ekseninde yol almış ve aynı zamanda çokça tartışılmıştır. Bu ikircikli durum zaman zaman Batı ile Doğu, klasik ile geleneksel arasında bir çatışma ve bir gruplaşma halini beraberinde getirmiştir. Esasında bu iki kutupluluk modernleşme kavramının tam olarak anlaşılamaması ile ilgili bir karmaşayı da beraberinde getirmiştir. Çalışma, bu kutupluluk çerçevesinde oluşan yaklaşımları modernleşme süreci olarak adlandırdığımız dönemde kadın yaşamı ekseninde karşılaştırmaya odaklanmaktadır. Modernleşme; dünya tarihini daha yakından anlamak için kullanılan ana kavramların başında gelir. Genel çerçevede Batılılaşma ve Modernleşme adımları Osmanlı Devleti'nde planlı olarak Tanzimat Dönemi ile başlayıp Meşrutiyet Dönemi ile devam etse de periferde modernleşmenin öznesi daha çok gündelik yaşamda kadının durumuna, haklarına, rollerine işaret etmektedir. Akademik birçok çalışmada Tanzimat ve Meşrutiyet'in toplumsal açıdan sonuçları araştırılmış olsa da Osmanlı dönemi özellikle kadın yaşamında modernleşmenin kadının yaşam alanlarının gelişmesi yönündeki etkilerinin Cumhuriyet dönemi ile birlikte karşılaştırmalı ve analize dayalı bir eksende tam olarak ortaya konulamamış olduğu anlaşılmaktadır. Öyle anlaşılıyor ki bu alan daha pek çok akademik çalışmaya konu oluşturabilecek geniş bir yelpaze oluşturmaktadır. Esasında XIX. yüzyıldan itibaren Osmanlı döneminin kadın aydınları kendilerine özgü bir yorumla modernleşme hareketlerini ifade etmişlerdir. Kendilerine ait olarak görülen bu yorum kimi zaman basın kimi zaman da bir cemiyet ya da dernek faaliyeti ile kendini göstermiştir. Kadın yaşamının gelişim gösterdiği Cumhuriyet döneminin ilksel başlangıçlarının Osmanlının son dönemlerine göre daha köktenci ve geniş çerçeveli olması oldukça dikkat çekici ve önemlidir. Ancak elbette süreç bir birini tamamlayan bir gelişimi de ifade eden bir ideal olarak da düşünülmelidir ki Cumhuriyet döneminin talepleri ve çabaları Osmanlı'nın son dönem münevver kadın simalarının çabaları ve faaliyetleri üzerine de gelişmiştir. Çalışma ana konu odağında literatürün yanı sıra dönemin ulusal basında yer alan önemli yayın organlarından Cumhuriyet gazetesi arşivine dayalı geliştirilecektir. Söz konusu gazetede konu ile ilgili yer alan önemli haberlerin analizi ve değerlendirilmesine geniş yer verilecektir. Bu bağlamda gazetenin 1930-1935 yılları arasındaki nüshaları konulara göre incelenmiştir.