Cumhuriyetin ilk yıllarında sosyal ve siyasal yaşamda kadın ve Cumhuriyet gazetesine yansımaları (1930-1935)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kadın yaşamının çeşitli açılardan gelişmesi ve ilerlemesi yakın dönem tarihimize damgasını vuran modernleşme sürecinin bir odağı olarak karşımıza çıkmaktadır. Modernleşme çabaları son dönem Osmanlı'nın Batılılaşma ve Reform hareketleri ekseninde yol almış ve aynı zamanda çokça tartışılmıştır. Bu ikircikli durum zaman zaman Batı ile Doğu, klasik ile geleneksel arasında bir çatışma ve bir gruplaşma halini beraberinde getirmiştir. Esasında bu iki kutupluluk modernleşme kavramının tam olarak anlaşılamaması ile ilgili bir karmaşayı da beraberinde getirmiştir. Çalışma, bu kutupluluk çerçevesinde oluşan yaklaşımları modernleşme süreci olarak adlandırdığımız dönemde kadın yaşamı ekseninde karşılaştırmaya odaklanmaktadır. Modernleşme; dünya tarihini daha yakından anlamak için kullanılan ana kavramların başında gelir. Genel çerçevede Batılılaşma ve Modernleşme adımları Osmanlı Devleti'nde planlı olarak Tanzimat Dönemi ile başlayıp Meşrutiyet Dönemi ile devam etse de periferde modernleşmenin öznesi daha çok gündelik yaşamda kadının durumuna, haklarına, rollerine işaret etmektedir. Akademik birçok çalışmada Tanzimat ve Meşrutiyet'in toplumsal açıdan sonuçları araştırılmış olsa da Osmanlı dönemi özellikle kadın yaşamında modernleşmenin kadının yaşam alanlarının gelişmesi yönündeki etkilerinin Cumhuriyet dönemi ile birlikte karşılaştırmalı ve analize dayalı bir eksende tam olarak ortaya konulamamış olduğu anlaşılmaktadır. Öyle anlaşılıyor ki bu alan daha pek çok akademik çalışmaya konu oluşturabilecek geniş bir yelpaze oluşturmaktadır. Esasında XIX. yüzyıldan itibaren Osmanlı döneminin kadın aydınları kendilerine özgü bir yorumla modernleşme hareketlerini ifade etmişlerdir. Kendilerine ait olarak görülen bu yorum kimi zaman basın kimi zaman da bir cemiyet ya da dernek faaliyeti ile kendini göstermiştir. Kadın yaşamının gelişim gösterdiği Cumhuriyet döneminin ilksel başlangıçlarının Osmanlının son dönemlerine göre daha köktenci ve geniş çerçeveli olması oldukça dikkat çekici ve önemlidir. Ancak elbette süreç bir birini tamamlayan bir gelişimi de ifade eden bir ideal olarak da düşünülmelidir ki Cumhuriyet döneminin talepleri ve çabaları Osmanlı'nın son dönem münevver kadın simalarının çabaları ve faaliyetleri üzerine de gelişmiştir. Çalışma ana konu odağında literatürün yanı sıra dönemin ulusal basında yer alan önemli yayın organlarından Cumhuriyet gazetesi arşivine dayalı geliştirilecektir. Söz konusu gazetede konu ile ilgili yer alan önemli haberlerin analizi ve değerlendirilmesine geniş yer verilecektir. Bu bağlamda gazetenin 1930-1935 yılları arasındaki nüshaları konulara göre incelenmiştir.
The development and progress of women's life in various aspects emerges as a focus of the modernization process that has marked our recent history. The modernization efforts of the late Ottoman Empire were driven by the Westernization and reform movements and at the same time were widely debated. This ambivalence has at times brought about a state of conflict and grouping between the West and the East, classical and traditional. In fact, this bipolarity is related to the incomplete understanding of the concept of modernization. This study focuses on comparing the approaches formed within the framework of this polarity on the axis of women's life in the period referred to as the modernization process. Modernization is one of the main concepts used to understand world history more closely. Although the steps of Westernization and Modernization in the Ottoman Empire started with the Tanzimat Period and continued with the Constitutional Monarchy Period, the subject of modernization in the periphery points more to the status, rights and roles of women in everyday life. Although many academic studies have investigated the social consequences of the Tanzimat and Constitutional Monarchy, it is seen that the effects of modernization on the improvement of women's lives in the Ottoman period, especially in women's lives, have not been compared with the studies of the Republican period in a broad framework. In fact, since the 19th century, the women intellectuals of the Ottoman period have expressed their own interpretation of the modernization movements. This interpretation, which was seen as their own, sometimes manifested itself through the press and sometimes through the activities of a society or association. It is quite remarkable and important that the early beginnings of the Republican period, in which women's life developed, were more radical and broadly framed than the late Ottoman period. In this context, it will be evaluated these issues through the news in Cumhuriyet newspaper, one of the most important examples in the national press of the period. Accordingly, it will be analyzed the copies of Cumhuriyet newspaper between 1930-1935 according to the topics. Key words: Modernization, Ottoman Modernization, Republican Modernization, Women.
The development and progress of women's life in various aspects emerges as a focus of the modernization process that has marked our recent history. The modernization efforts of the late Ottoman Empire were driven by the Westernization and reform movements and at the same time were widely debated. This ambivalence has at times brought about a state of conflict and grouping between the West and the East, classical and traditional. In fact, this bipolarity is related to the incomplete understanding of the concept of modernization. This study focuses on comparing the approaches formed within the framework of this polarity on the axis of women's life in the period referred to as the modernization process. Modernization is one of the main concepts used to understand world history more closely. Although the steps of Westernization and Modernization in the Ottoman Empire started with the Tanzimat Period and continued with the Constitutional Monarchy Period, the subject of modernization in the periphery points more to the status, rights and roles of women in everyday life. Although many academic studies have investigated the social consequences of the Tanzimat and Constitutional Monarchy, it is seen that the effects of modernization on the improvement of women's lives in the Ottoman period, especially in women's lives, have not been compared with the studies of the Republican period in a broad framework. In fact, since the 19th century, the women intellectuals of the Ottoman period have expressed their own interpretation of the modernization movements. This interpretation, which was seen as their own, sometimes manifested itself through the press and sometimes through the activities of a society or association. It is quite remarkable and important that the early beginnings of the Republican period, in which women's life developed, were more radical and broadly framed than the late Ottoman period. In this context, it will be evaluated these issues through the news in Cumhuriyet newspaper, one of the most important examples in the national press of the period. Accordingly, it will be analyzed the copies of Cumhuriyet newspaper between 1930-1935 according to the topics. Key words: Modernization, Ottoman Modernization, Republican Modernization, Women.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tarih, History, Modernleşme, Osmanlı Modernleşmesi, Cumhuriyet Modernleşmesi, Kadın.
