Yazar "Yavuz, Melek" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe İşlevsel bakış açısıyla Kilis’te dam kültürü(Motif Halk Oyunları Eğitim ve Öğretim Vakfı, 2020) Reyhanoğlu, Gönül; Yavuz, MelekGeleneksel mimarinin bir unsuru olan damlar Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu gibibölgelerde, özellikle yaz aylarında evlerin yetersiz kaldığı durumlarda ihtiyaçlara cevap verenişlevsel bir mekân olarak kullanılır. Günümüzde evin damının kullanımı şehir hayatındabahçeli evlerden apartmanlara geçişte bir ara evre, ara yüz olmuştur. Bu çalışmanın amacı,Kilis yöresinde dam kültürünün izleri tamamen silinmeden geçmişteki yerini, mevsimine vetoplumdaki cinsiyet rollerine göre nasıl kullanıldığını tespit ederek kayıt altına almak,bugünkü halini yorumlamak, işlevsel birtakım özelliklerini ortaya koyarak insanın ihtiyaçlarıve bunları karşılama şekilleri hakkında düşünmektir. Araştırma; sahadan veri toplama,gözlem, analiz, değerlendirme ve sonuç olmak üzere beş aşamadan oluşmaktadır. Saha 2018-2019 yıllarından çeşitli aralıklarda gözlemlenmiştir. Doksan kişiyle görüşme yapılmış, damınKilis halkı nezdinde yeri ve işlevleri somut örnekler üzerinden işlevsel teoriye göre analizedilmiştir. İnsanların belirli temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için mekânlara ihtiyacı vardır.Bu mekânları en işlevsel olabilecek şekilde düzenlerler. Kilis halk kültüründe damlar yiyecekhazırlama, kurutma, stoklama, temizlik, oturma, uyuma, eğlenme, çocukların oyun alanı,hayvan bakma ve bitki yetiştirme gibi gereksinimlere cevap veren geleneksel mimarînin birunsuru konumundadır. Toplumsal cinsiyet rolleri açısından bakıldığında dam kadınlara, özelalandan çıkmadan dışarıda olma, imece usulü işleri yapabilme, sosyalleşme ve evekonomisine katkı sağlama, mevsimsel işleri daha rahat yapabilme imkânı sunmuştur.Günümüzde hızla büyüyen kentler, yüksek apartmanlar ve ihtiyaçların değişimi bu kültürelolguyu ortadan kaldırmaktadır.Öğe Kilis halk kültüründe geleneksel mimarî bir unsur olarak damın yeri ve işlevleri(Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, 2020) Yavuz, Melek; Reyhanoğlu, GönülTarihi çok eskiye dayanan geleneksel mimarînin bir parçası olan damlar, kışın iklimin az yağışlı ve yazın kurak olduğu yörelerde yaygındır. Evlerin yetersiz kaldığı durumlarda ihtiyaçlara cevap veren işlevsel bir mekân olarak karşımıza çıkar. İhtiyaca cevap veren her şey gibi zamanla kültürel bir yapı kazanması söz konusudur. İnsanların hayatlarındaki, yiyecek hazırlama, kurutma, stoklama, temizlik, oturma, uyuma, eğlenme, hayvan bakma ve bitki yetiştirme, gibi gereksinimlere cevap veren sade, doğal ve geleneksel bir yapı olan damların yakından tanınması, incelenmesi, günümüz kentleşmelerinin karşılayamadığı ihtiyaçlar için gelişen teknolojinin ışığında benzer bir sosyalleşme alanı formu olarak örnek alınabilir. Damların kültürün aktarımına, bir mekân olarak imkân sağlayarak yardımcı olması söz konusudur. Bu çalışmanın amacı, teknolojinin daha konforlu bir yaşam sunmasıyla değişen ihtiyaçlar ve yaşam şekilleri nihâyetinde Kilis yöresinde dam kültürünün izleri tamamen silinmeden geçmişteki yerini ortaya çıkartıp kayıt altına almak, bugünkü halini yorumlamak, işlevsel ve faydalı birtakım özelliklerini gözler önüne sererek günümüz yanlış kentleşme sorunlarını çözümünde ilham alınıp alınamayacağı hakkında düşünmektir. Bu durumda kültürün ve yarattığı geleneksel oluşumların korunması, yaşatılması, kayıt altına alınması, yok olması yerine günümüz şartlarına uygun bir şekilde revize edilmesi, yerel kimliğe ve kültürel çeşitliliğe sahip çıkılması adına önem arz etmektedir. Araştırma; veri toplama, gözlem, analiz, değerlendirme, sonuç ve öneriler olmak üzere beş aşamada gerçekleştirilmiştir. Söz konusu saha her durum ve zamanda gözlemlenmiştir. Yüze yakın kişiye ulaşılarak damın Kilis halkı nezdinde yeri ve işlevleri somut örnekler üzerinden halkbilimi teorilerinden işlevsel teori ve performans teoriye göre analiz edilmiştir. Bu tezde kültürel oluşumları, ihtiyaçların belirlediği saptanmış, damlı evlerin sahip olduğu konum ve fiziksel özellikleri mahiyetinde, ihtiyaçların ve alışkanlıkların giderilmesini sağladığı görülmüştür. Hem köylerdeki evlerin damları hem de büyük kentlerde aile apartmanı dediğimiz oluşuma benzeyen Kilis şehir merkezindeki ortalama 3 katlı evlerin damları incelenmiştir. Ayrıca şartlara göre aralarındaki farklar ortaya konmuştur. Bunun yanı sıra damlar; kadın, erkek ve çocuklar açısından da değerlendirilip toplumsal rollerin mekân üzerine yansımaları çözümlenmiştir. Yöre halkının yaşayışına yön veren bir araç olan kültürü oluşturan ve zamanla değişmesine sebep olan asıl etkenler damlar üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır.
