İş talepleri, iş kontrolü, kişilik, iş stresi, emniyet kültürü ve emniyet davranışı arasındaki ilişkilerin sivil havacılık sektöründe saptanmasına yönelik bir araştırma
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Havacılık endüstrisinde yaşanan kazaların önemli bir kısmı insan faktörlerinden ileri gelmektedir. Bu insan faktörlerinden birisi olan stres, çalışma ortamında iş stresine dönüşerek çalışanların emniyet davranışı gösterme düzeylerini etkileyebilmektedir. Kişilik ve örgütün emniyet kültürü bu etkiyi yönlendirerek emniyet davranışı düzeyini değiştirebilmektedir. Bu çalışmada iş talepleri ve iş kontrolünün A ve B tipi kişilik yapısının etkisinde, iş stresi ve emniyet davranışına olan etkisi, iş stresinin aracılık rolü ile iş stresi ve emniyet davranışı ilişkisinde emniyet kültürünün düzenleyici rolü incelenmiştir. Bu etkilerin açığa çıkarılması için havayolu, havaalanı, bakım işletmeleri ve yer hizmetleri işletmelerinde çalışan pilot, hava trafik kontrolörü, bakım teknisyenleri-mühendisleri, uçuş harekât uzmanları ve yer hizmetlerinin apron personelinden toplanan veriler kullanılmıştır (N=444). Veriler, araştırma modeli kapsamındaki etki ve ilişkileri belirlemek için korelasyon analizi, varyans testleri ve yapısal eşitlik modeli ile test edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, iş stresinin emniyet davranışı üzerinde olumsuz etkisinin olduğunu ve bu etkinin emniyet kültürü tarafından düzenlendiğini göstermiştir. Bununla birlikte iş talebinin, kişiliğin düzenleyici etkisinde, A kişilik çalışanlarda daha yüksek iş stresi yarattığı bulunmuştur. Ayrıca iş talebi, emniyet kültürünü doğrudan pozitif olarak etkilerken, iş stresi üzerinden dolaylı olarak negatif şekilde etkilemektedir.
Human factors cause a significant part of accidents in aviation industry. Stress, which is one of these human factors, can turn into job stress in the work environment and affect the level of safety behavior of the employees. Personality and organizational safety culture can change the level of safety behavior by moderating this effect. In this study, the effect of job demands and job control on job stress and safety behavior under the moderate of type A, B personality, the mediating role of job stress and the moderating role of safety culture in the relationship between job stress and safety behavior were investigated. In order to reveal these effects, data collected from pilots, air traffic controllers, maintenance technicians-engineers, flight dispatchers and ground services' apron staff working in airlines, airports, MRO's and ground handling companies were used (N=444). The data were tested with the correlation analysis, variance tests and structural equation model (SEM) to determine the effects and relationships within the scope of the research model. In addition, it was investigated demographic characteristics. The results showed that job stress has a negative effect on safety behavior and this effect is moderated by safety culture. However, it was found, job demands cause higher job stress in a type personality in the moderating effect of personality. In addition, job demands directly affects safety culture positively, it indirectly affects it negatively through job stress.
Human factors cause a significant part of accidents in aviation industry. Stress, which is one of these human factors, can turn into job stress in the work environment and affect the level of safety behavior of the employees. Personality and organizational safety culture can change the level of safety behavior by moderating this effect. In this study, the effect of job demands and job control on job stress and safety behavior under the moderate of type A, B personality, the mediating role of job stress and the moderating role of safety culture in the relationship between job stress and safety behavior were investigated. In order to reveal these effects, data collected from pilots, air traffic controllers, maintenance technicians-engineers, flight dispatchers and ground services' apron staff working in airlines, airports, MRO's and ground handling companies were used (N=444). The data were tested with the correlation analysis, variance tests and structural equation model (SEM) to determine the effects and relationships within the scope of the research model. In addition, it was investigated demographic characteristics. The results showed that job stress has a negative effect on safety behavior and this effect is moderated by safety culture. However, it was found, job demands cause higher job stress in a type personality in the moderating effect of personality. In addition, job demands directly affects safety culture positively, it indirectly affects it negatively through job stress.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sivil Havacılık, Civil Aviation
