Amik Ovası'nda tuzlulukla ilgili toprak özelliklerinin yersel ve zamansal değişiminin jeoistatistik yöntemlerle araştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2012
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Amik Ovası, topoğrafyası, iklim özellikleri, sulama ve belirli dönemlerde kısmen yetersiz drenaj sistemi nedeniyle tuzluluk riski yüksek olan bir tarım alanıdır. Bu sebeple Amik Ovasının tuzlulaşmanın potansiyel risk olabileceği tahmin edilen, eski göl aynası ve çevresindeki 17500 ha'lık bölümünde bu çalışma yürütülmüştür. Çalışmada, toplam 130 noktadan üç farklı zamanda ( Nisan-Mayıs-2010, sulama öncesi; Temmuz-Ağustos-2010, sulama dönemi; Ekim-Kasım2010, sulama sonrası) ve üç farklı derinlikten (0-30 cm, 30-60 cm ve 60-90 cm) alınan toprak örneklerinde tuzlulukla ilgili parametreler belirlenmiştir. Elde edilen veriler normal istatistik yöntemler ve jeostatistik yöntemler, kriging, kullanılarak değerlendirilmiştir.Tanımlayıcı istatistik analizler, her üç dönemde de en yüksek standart sapma ve ortalama değerlerin EC ve TDS parametresinde; en düşük standart sapma ve ortalamanın ise toplam tuz içeriğinde olduğunu göstermiştir. Variogram analizleri, çalışma alanında her üç dönemde de incelenen toprak özelliklerinin isotropik bir değişime sahip olduğunu göstermiştir. Çalışma alanından üç dönemde de alınan toprakların tuzlulukla ilgili parametrelerinin büyük bir kısmı normal dağılım göstermemiştir. Bu nedenle, jeostatistik analizlerinden önce normal dağılım göstermeyen veri setlerine, normal dağılımı sağlamak için logaritmik veya karekök dönüşümü uygulanmıştır. Küresel ve üssel modellerin mesafeye bağlı değişimleri en az hata ile haritalanmasına izin veren modeller olduğu belirlenmiştir.Her üç dönemdeki veriler bir arada değerlendirildiğinde; tuz içeriğinin 0-30 cm'den yıkanıp, 30-60 ve 60-90 cm derinlikte biriktiği görülmüştür. Bu durum, ovadaki yağış ve sulama sularının tuzları tamamen profilden yıkanmaya yetmediğini göstermiştir.
Amik Plain is an agricultural area with a high risk of salinity due to its topography, climatic features, irrigation and partially insufficient drainage system. Therefore, this study was conducted in the area of 17500 hectares around the ex-Amik lake bed on Amik Plain. It is an area which is predicted to be potentially risky for salinity. In the study, the parameters inducing salinity were determined from the sampled soils from totally 130 spots at 3 different periods (April-May 2010, before the irrigation period; July-August 2010 during the irrigation period; October-November 2010, after the irrigation period) and from 3 different depths (0-30 cm, 30-60 cm, 60-90 cm). The obtained data was examined through descriptive statistics, geostatistical methods and Kriging method.Descriptive statistical analyses show that the highest standart deviation and average values are in EC and TDS parameters whereas the lowest standart deviation and average are in total salinity content in all three periods. Variogram analyses show that the examined soil samples in the study areas through all three periods have an isotropic change. Most of the salinity parametres of the sampled soils from the study areas in three periods showed normal distribution. Thus, before the geostatistical analyses logarithmic and square root transformation were applied to the data sets with high scewness in order to normalite the distribution. It is determined that spherical ve exponential models allowed to map the spatial changes with minimum error.When all the data in each three periods were assessed, the salt content at 0-30 cm-depth leached-down trough 30-60 and 60-90 cm depths. This shows that the rainfall and irrigation water is insufficient to wash the salt from the whole profile.
Amik Plain is an agricultural area with a high risk of salinity due to its topography, climatic features, irrigation and partially insufficient drainage system. Therefore, this study was conducted in the area of 17500 hectares around the ex-Amik lake bed on Amik Plain. It is an area which is predicted to be potentially risky for salinity. In the study, the parameters inducing salinity were determined from the sampled soils from totally 130 spots at 3 different periods (April-May 2010, before the irrigation period; July-August 2010 during the irrigation period; October-November 2010, after the irrigation period) and from 3 different depths (0-30 cm, 30-60 cm, 60-90 cm). The obtained data was examined through descriptive statistics, geostatistical methods and Kriging method.Descriptive statistical analyses show that the highest standart deviation and average values are in EC and TDS parameters whereas the lowest standart deviation and average are in total salinity content in all three periods. Variogram analyses show that the examined soil samples in the study areas through all three periods have an isotropic change. Most of the salinity parametres of the sampled soils from the study areas in three periods showed normal distribution. Thus, before the geostatistical analyses logarithmic and square root transformation were applied to the data sets with high scewness in order to normalite the distribution. It is determined that spherical ve exponential models allowed to map the spatial changes with minimum error.When all the data in each three periods were assessed, the salt content at 0-30 cm-depth leached-down trough 30-60 and 60-90 cm depths. This shows that the rainfall and irrigation water is insufficient to wash the salt from the whole profile.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ziraat, Agriculture
