Antalya Müzesi’nden Büst/Baş Betimlemeli Bir Grup Gemme
| dc.contributor.author | Uygun, Çilem | |
| dc.date.accessioned | 2024-09-19T16:28:08Z | |
| dc.date.available | 2024-09-19T16:28:08Z | |
| dc.date.issued | 2020 | |
| dc.department | Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi | en_US |
| dc.description.abstract | Makalede, Antalya Müzesi koleksiyonuna satın alma/zor alım yöntemleriyle kazandırılan kadın veyaerkek büst/başlarıyla bezeli 8 adet gemmenin teknik, stil ve ikonografik açıdan değerlendirmesi yapılacaktır. Gemmelerin tamamı yüzük mekanizmasından bağımsız ele geçmiş olup 4 tanesi karnelyan,3 tanesi koyu sard, 1 tanesi ise mavi nikolodur. Taş cinslerindeki benzerlik gemmelerin kesitlerinde degörülür, örneğin Kat. No. 1-4’de oval kesimli taş genişleyerek yükselirken, Kat. No. 5-6’da tam tersşekilde bu kez yuvaya oturduğu kısımdan işlenen kısma doğru daralarak yükselir. Kat. No. 7-8’de iseyuvarlak ve oval kesimli taşlar dışbükey profillidir. Gemmelerden 4 tanesinde erkek, 4 tanesinde kadınbüstü betimlenmiştir. Buluntu yeri ve tabakası bilinmeyen gemmelerin tarihlenmesinde taş formu,oyma teknikleri, diğer görsel sanatlarla stilistik karşılaştırma ve portre özellikleri kıstas alınmıştır. MÖ3-1. yüzyıl arasına tarihlenen 5 gemme Hellenistik Dönem içinde değerlendirilmiştir. Saç, yüz vegiysi detaylarının net olarak izlenebildiği gemmelerden 2 tanesinde kadın, 3 tanesinde erkek büstübulunur. Roma İmparatorluk Dönemi örneklerinden 2’si kadın 1’i erkek büstüdür. Flaviuslar Dönemisaç modeliyle özel portre olarak tanımlanan kadın büstü MS 1. yüzyıla tarihlenmiştir. MS 2. yüzyılatarihlenen erkek büstü, anatomik yapının doğallığının izlenebildiği ama detaydan uzaklaşan stiliyleimparatorluk dönemi gemmelerinin özelliklerini taşır. Aşırı şematize edilmiş yüz uzuvları ve saç yapısıyla dikkat çeken son kadın büstü Geç Roma İmparatorluk Dönemi’ne, MS 3.-4. yüzyıla tarihlenir.İkonografi bölümünde, makalede değerlendirilen büstlerin kimleri betimlediği tespit edilmeyeçalışılmıştır. Yunan sanatında yönetici, komutan gibi önemli kişilerin dönem sanatına paralel stilözelliklerinde betimlenen büstleri Roma Dönemi portre sanatının öncülerini oluşturmuştur. KlasikDönemin idealize akımının Hellenistik Dönem’de yerini gerçekçi anlatıma bırakması mitolojik karakterler ile sıradan insan başlarının ayırt edilmesini kolaylaştırmıştır. Bu kriter doğrultusunda AntalyaMüzesi gemmelerindeki büstlerin fizyonomik özellikleri, saç modelleri, giysi tarzları ve taşıdıklarıaksesuarlar analoji yöntemiyle diğer gemmeler ve görsel anlatımlardaki örneklerle karşılaştırılmıştır. Değerlendirme neticesinde 4 kadın büst/başından sadece 1 tanesinin özel portre, diğerlerininise seramik ve takılarda hem ana hem de yardımcı süsleme elemanı olarak kullanılan boyundankesik kadın başları olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hellenistik Dönem başlarında baskın olan idealizeyüz yapısının Yunan sanatının bilindik kadın betimleme şablonundan farklı saç modeliyle verilmesiilginçtir. Roma İmparatorluk Dönemi kadın büstlerinden Iulia Titi özentili özel portre diğerlerindenfarklı olarak gemme sahibinin yaşadığı dönem modasıyla aktarılmasının en güzel örneğidir. MS 3.-4.yüzyıla tarihlenen şematize kadın başının ise mitolojik bir karakteri simgelemediği ve süsleme unsuruniteliğinde sıradan bir kadın başı olduğu kesindir. Yalnızca Kat. No. 5 ile Kat. No. 7 taşıdıkları belirteçve betimleme şablonları nedeniyle tanrısal figür olarak tanımlanmıştır. Kat. No. 5’te Poseidon/NeptünKat. No. 7’de ise Helios/Sol betimlenmiştir. | en_US |
| dc.identifier.endpage | 40 | en_US |
| dc.identifier.issn | 1300-4514 | |
| dc.identifier.issue | 165 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 25 | en_US |
| dc.identifier.trdizinid | 454559 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/454559 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12483/16505 | |
| dc.identifier.volume | 165 | en_US |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | en_US |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.relation.ispartof | Arkeoloji ve Sanat | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.title | Antalya Müzesi’nden Büst/Baş Betimlemeli Bir Grup Gemme | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
