Dihaploid makarnalık buğday(Triticum durum L.) üretiminde Imperata cylindrica L. temelli kromozom eliminasyon tekniğinin uygulanması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Proje kapsamında Kındıra (Imperata cylindrica L.) ile türler arası melezlemeye dayalı kromozom eliminasyonu tekniğinin, makarnalık buğdayda (Triticum durum L.) uygulanması ile dihaploid bitki elde edebilme olanakları araştırılmıştır. Araştırmada GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezinden temin edilmiş 11 yerel makarnalık buğday (Triticum durum L., 2n=4x=28; AABB) popülasyonu ve bir ticari çeşit anaç olarak kullanılmıştır. Hatay ili Antakya Merkez, Alahan Köyü, Samandağ ilçelerinde saptanan Kındıra (Imperata cylindrica L., 2n=2x=20) ekotipleri ise tozlayıcı polen kaynağı olmuştur. Türler arası melezlemelerin 14. gününde hasat edilen başaklardan izole edilen embriyolar, MS besi ortamında kültüre alınmış ve bitki rejenerasyonları aynı ortamda gerçekleşmiştir. Farklı melezleme kombinasyonları sonrasında makarnalık buğday genotipleri açısından ortaya çıkan tohum tutma oranları % 1.7 ile 12.7 arasında değişim gösterirken, Kurtalan x Samandağ melezleme kombinasyonunda bu oran % 31.1 olarak saptanmıştır. Tohum tutma oranı üzerinde Samandağ ekotipinin etkisi (% 12.7) diğerlerinden daha yüksek bulunmuştur. Şırnak genotipinde tespit edilen % 8.2 oranındaki embriyo tutumu genotipler açısından en yüksek değer olarak kaydedilirken, bu oran Şırnak x Samandağ melezlemesinde % 15.5 olarak gerçekleşmiştir. Kurtalan x Samandağ melez kombinasyonundan elde edilen % 11.5 oranındaki rejenerasyon oranı ise tüm melez kombinasyonları arasında saptanan en yüksek değer olmuştur. Sitolojik incelemeler neticesi elde edilen tüm rejenerantların n=2x=14 kromozomlu oldukları belirlenmiştir. Tohum tutma oranını teşvik etmesi amacıyla melezlenen başaklara 2,4-D çözeltisinin enjeksiyon şeklinde uygulanmasından % 40.4 oranında tohum tutumu elde edilirken, bu oran püskürtme şeklindeki uygulamada % 33.3 olmuş ancak aradaki farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Araştırma sonuçları makarnalık buğdaydan dihaploid bitki elde edilmesi sürecinde, kındıra bitkisi ile türler arası melezleme tekniğinin, gerek bulbosum tekniğindeki gibi genotipe özgünlük ve gerekse de mısır melezlemesinde olduğu gibi çiçeklenme zamanlarının uyuşmaması sorununu yaşatmayacak yeni, pratik ve daha etkin bir yöntem olduğunu ortaya koymuştur.
Possibilities of obtaining dihaploid durum wheat (Triticum durum L.) plants by interspecific hybridization with cogongrass (Imperata cylindirica L.) were studied. Eleven local durum wheat (Triticum durum L., 2n=4x=28; AABB) varieties obtained from GAP International Agricultural Research and Education Center and a commercial variety were used as maternal lines. Imperata cylindrica L. (2n=2x=20) ecotypes sampled from different districts of Hatay (Antakya, Alahan village, Samandağ) were used as pollen source. Embryos isolated from the spikes on the 14th day after the interspecific hybridization were placed in MS medium and plant regenerations were occurred in the same medium. After different hybridization combinations, seed setting ratios were between 1.7% and 12.7%, the combination of Kurtalanx Samandağ the ratio were 31.1%. Effect on the seed setting ratio was the highest for the Samandağ ecotype (12.7%). Şırnak genotype's embryo formation ratio were the highest (8.2%), it was 15.5% for Şırnak x Samandağ hybrid combinations. The highest regeneration ratio among all the hybrid combinations was Kurtalan x Samandağ hybrid as 11.5%. Cytological observations revealed that all the regenerants obtained had n=2x=14 chromosomes. Injection method of 2,4-D solution in order to stimulate the seed setting ratio yielded 40.4% seed setting while spraying method yielded 33.3% seed setting, although the difference was not statistically significant. The current study revealed that the use of Imperata cylindrica L. in dihaploid induction of durum wheat is a new, practical and effective method that can overcome the problems like flowering-synchronization as in maize hybridization or genotype-specify as in bulbosum technique.
Possibilities of obtaining dihaploid durum wheat (Triticum durum L.) plants by interspecific hybridization with cogongrass (Imperata cylindirica L.) were studied. Eleven local durum wheat (Triticum durum L., 2n=4x=28; AABB) varieties obtained from GAP International Agricultural Research and Education Center and a commercial variety were used as maternal lines. Imperata cylindrica L. (2n=2x=20) ecotypes sampled from different districts of Hatay (Antakya, Alahan village, Samandağ) were used as pollen source. Embryos isolated from the spikes on the 14th day after the interspecific hybridization were placed in MS medium and plant regenerations were occurred in the same medium. After different hybridization combinations, seed setting ratios were between 1.7% and 12.7%, the combination of Kurtalanx Samandağ the ratio were 31.1%. Effect on the seed setting ratio was the highest for the Samandağ ecotype (12.7%). Şırnak genotype's embryo formation ratio were the highest (8.2%), it was 15.5% for Şırnak x Samandağ hybrid combinations. The highest regeneration ratio among all the hybrid combinations was Kurtalan x Samandağ hybrid as 11.5%. Cytological observations revealed that all the regenerants obtained had n=2x=14 chromosomes. Injection method of 2,4-D solution in order to stimulate the seed setting ratio yielded 40.4% seed setting while spraying method yielded 33.3% seed setting, although the difference was not statistically significant. The current study revealed that the use of Imperata cylindrica L. in dihaploid induction of durum wheat is a new, practical and effective method that can overcome the problems like flowering-synchronization as in maize hybridization or genotype-specify as in bulbosum technique.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ziraat, Agriculture
