Döviz kurundaki değişkenliğin Türkiye dış ticaretine etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Döviz kurundaki değişkenliğin Türkiye'nin dış ticaretine olan etkisinin incelendiği bu çalışmada; döviz kurları, kur değişkenliği ve dış ticaret teorik olarak incelenmiş, Türkiye ekonomisinin tarihsel gelişimi kronolojik olarak ele alınmış ve çalışmanın son bölümünde ekonometrik analize yer verilmiştir. Son bölümde; döviz kurundaki değişkenliğin Türkiye'nin dış ticareti üzerindeki etkisini analiz etmek amacıyla, ihracat ve ithalat talebi modellerinden hareketle belirlenen değişkenler kullanılmıştır. Bu değişkenleri incelemek amacıyla 2002:Q1-2020:Q1 dönemini kapsayan üçer aylık veriler kullanılmıştır. Serilerin durağanlık analizleri için ADF ve KPSS testleri analize dâhil edilmiştir. Döviz kurundaki değişkenliğin ihracat ile ithalat arasındaki uzun dönemli ilişkiyi belirlemek için ARDL eşbütünleşme testi kullanılmıştır. ARDL eşbütünleşme sonuçlarına göre; ARDL testi ihracat verileri için uygulandığında; Türkiye ekonomisinde reel ihracat, reel dış dünya geliri, reel döviz kuru ve reel döviz kuru değişkenliği arasında 2002.Q1-2020.Q1 dönemi için istikrarlı ve uzun dönemli bir ilişki bulunmamaktadır. Değişkenler arasında uzun dönemli ilişki olmadığı için hata düzeltme modeli ve uzun dönem katsayılar tahmini aşamalarına geçilememiştir. ARDL eş bütünleşme sonuçları ithalat için değerlendirildiğinde; Türkiye ekonomisinde reel ithalat, reel yurtiçi gelir, reel döviz kur ve reel döviz kuru değişkenliği arasında 2002.Q1-2020.Q1 dönemi için istikrarlı ve uzun dönemli bir ilişki bulunmaktadır. Kısa ve uzun dönemde; reel yurtiçi gelirdeki artışlar ile reel döviz kurundaki artışlar, reel ithalatı pozitif olarak etkilerken; reel döviz kuru değişkenliği, reel ithalatı negatif etkilemektedir. Döviz kurundaki değişkenliğin artması Türkiye'nin ithalatını olumsuz etkilemektedir. İki değişken arasındaki bu negatif ilişki, yatırımcıların kurlardaki ani değişikliği risk unsuru olarak değerlendirmeleri ve risk içeren ekonomik piyasada yatırım kararı almak istememeleri ile açıklanabilir. Ayrıca döviz kurundaki bu ani değişkenlik; kuru artırmaya yönelik olursa, artan döviz kuru Türk Lirasının değerini yabancı paralara karşı düşürerek ithal malların maliyetini artırır. İthal maliyetlerinin artmasıyla üretim maliyetleri de artacaktır. Fazla maliyete katlanmak istemeyen piyasa aktörleri, bu şartlar altında ithalatı azaltma eğilimi göstereceklerdir.
In this study, the association between exchange rates, exchange rate volatility and foreign trade is investigated theoretically and also historical development of Turkish economy is examined chronologically and in the last part of the study, econometric analysis took place. In the last part; in order to analyse the impact on Turkey's foreign trade of the volatility in the exchange rate, variables determined from the export and import demand model is used. The data quarterly includes 2002: Q1-2020: Q1 period. ADF and KPSS tests are performed in the analysis in order to determine the order of stationarity for the series. ARDL bounds testing approach is applied to detect the long-term relationship between export and import of exchange rate volatility. The empirical findings provide strong evidence that there is no statistically long term relationship between exports and volatility statistically in Turkish economy, the real income of the outside world, and real exchange rate for the period between 2002.Q1-2020.Q1. Since there is no long-term relationship between the variables, the error correction model and long-term coefficients estimation could not be applied. ARDL results for the import model constructed in the study indicated that there is a cointegration relationship between real imports, real domestic income, real exchange rates and real exchange rate volatility for the period 2002:Q1-2020:Q1 in Turkish economy Increases in gross domestic product and increases in real exchange rate affects, both in the short term and in the long term, real import positively; on the other side it affects real exchange rate volatility and real imports negatively. An increase in exchange rate volatility negatively affects Turkish imports. This negative relationship between the two variables can be explained by the investors' evaluation of the sudden change in exchange rates as a risk factor and their reluctance to make an investment decision in the risk-bearing economic market. And this sudden change in exchange rate can be caused by that if the exchange rate is aimed to increase, it also increases the cost of imported goods due to the increase in production costs. Market actors who do not want to bear excess costs tend to reduce their imports considering these circumstances. .
In this study, the association between exchange rates, exchange rate volatility and foreign trade is investigated theoretically and also historical development of Turkish economy is examined chronologically and in the last part of the study, econometric analysis took place. In the last part; in order to analyse the impact on Turkey's foreign trade of the volatility in the exchange rate, variables determined from the export and import demand model is used. The data quarterly includes 2002: Q1-2020: Q1 period. ADF and KPSS tests are performed in the analysis in order to determine the order of stationarity for the series. ARDL bounds testing approach is applied to detect the long-term relationship between export and import of exchange rate volatility. The empirical findings provide strong evidence that there is no statistically long term relationship between exports and volatility statistically in Turkish economy, the real income of the outside world, and real exchange rate for the period between 2002.Q1-2020.Q1. Since there is no long-term relationship between the variables, the error correction model and long-term coefficients estimation could not be applied. ARDL results for the import model constructed in the study indicated that there is a cointegration relationship between real imports, real domestic income, real exchange rates and real exchange rate volatility for the period 2002:Q1-2020:Q1 in Turkish economy Increases in gross domestic product and increases in real exchange rate affects, both in the short term and in the long term, real import positively; on the other side it affects real exchange rate volatility and real imports negatively. An increase in exchange rate volatility negatively affects Turkish imports. This negative relationship between the two variables can be explained by the investors' evaluation of the sudden change in exchange rates as a risk factor and their reluctance to make an investment decision in the risk-bearing economic market. And this sudden change in exchange rate can be caused by that if the exchange rate is aimed to increase, it also increases the cost of imported goods due to the increase in production costs. Market actors who do not want to bear excess costs tend to reduce their imports considering these circumstances. .
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ekonomi, Economics
