Kırsal yerleşmelerin kuruluş ve gelişmesine etki eden coğrafi faktörler: Dörtyol (Hatay) ilçesi örneği
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Araştırma sahası Hatay'ın 15 ilçesinden birisi olan Dörtyol ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Altınçağ, Çat, Kapılı, Karakese, Konaklı, Kuzuculu, Yeşilköy ve Yeniyurt mahalleleri çalışma sahasını oluşturmaktadır. Araştırma konusu "Kırsal Yerleşmelerin Kuruluş ve Gelişmesine Etki Eden Coğrafi Faktörler: Dörtyol (Hatay) İlçesi Örneği" dir. Çalışmanın yapılmasındaki en önemli amaç, Dörtyol ilçesi kırsal kesiminde fiziki ve beşeri faktörlerin mahallelerin kuruluşu ve gelişmesindeki rolünü ortaya koymaktır. Dörtyol ilçesi ve yakın çevresinde yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir. Çalışma sahası ve yakın çevresinde Akdeniz ikliminin hâkim olması ve verimli topraklara sahip alüvyal tabanlı bir ova üzerinde yer alması eski dönemlerden günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmasına neden olmuştur. Çalışma sahasının birikinti koni ve yelpazelerinden oluşan verimli topraklara sahip bir ova olması ve iklimin elverişliliğinden dolayı tarımsal faaliyetler için uygun bir sahadır. Bu nedenle Dörtyol ilçesi ve kırsal kesimine yerleşen ailelerin temel geçim kaynağı tarım olmuştur. Çalışma sahasının büyük kısmında elverişli iklim koşullarından dolayı turunçgil yetiştiriciliği ön plandadır. Turunçgil dışında diğer sebze ve meyvelerin tarımı ise daha dar alanlarda yapılmaktadır. Ovalık sahadan Amanos Dağları'nın eteklerine çıkıldıkça arazinin engebeli olmasından dolayı halkın geçim kaynağı olan bitkisel üretim yerini hayvancılık ve ormancılığa bırakmaktadır. Dörtyol ilçesinde görülen diğer ekonomik faaliyetler demir çelik, makine ve yedek parça sektörleridir. Geçmiş dönemlerde genel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık iken 1970'li yıllarda Demir Çelik fabrikasının kurulmasıyla sanayi sektöründe çalışanların sayısı da artmıştır. Sanayinin kurulması ve iş gücü ihtiyacının artması ile Dörtyol ve çevresi yoğun göç almıştır. Nüfus merkezden kırsal alana doğru yayılmıştır. Çalışma 5 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde araştırma sahasının coğrafi konumu ve genel özellikleri, araştırmanın problem durumu, amaç ve önemi, araştırmanın konumu, kapsamı, araştırma soru ve hipotezleri ile sınırlılıklar konu başlıklarıdır. İkinci bölümde araştırmanın modeli ve yöntemi ana başlığı altında toplanan veriler ve analizlere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde araştırmanın kavramsal ve kurgusal çerçevesi ele alınmış çalışma içerisinde kullanılan kavramların açıklamalarına yer verilmiştir. Dördüncü bölümde araştırma sahasının yeri ve sınırları, kırsal yerleşmelerin kuruluş ve gelişmesine etki eden fiziki ve beşeri coğrafya faktörleri ele alınmıştır. Beşinci bölümde ise tartışma ve sonuçlara yer verilmiştir.
The study area is located within the borders of Dörtyol district, one of the 15 districts of Hatay. Altınçağ, Çat, Kapılı, Karakese, Konaklı, Kuzuculu, Yeşilköy and Yeniyurt neighbourhoods constitute the study area. The subject of the research is "Geographical Factors Affecting the Establishment and Development of Rural Settlements: The Case of Dörtyol (HATAY District)". The most important purpose of the study is to reveal the role of physical and human factors in the establishment and development of neighbourhoods in the rural areas of Dörtyol district. Dörtyol district and its immediate surroundings have a Mediterranean climate with hot and dry summers and mild and rainy winters. The fact that the Mediterranean climate is dominant in the study area and its immediate surroundings and that it is located on an alluvial plain with fertile soils has caused it to be home to many civilisations from ancient times to the present day. The study area is a suitable area for agricultural activities due to the fact that it is a plain with fertile soils consisting of accumulation cones and fans and the favourable climate. For this reason, agriculture has been the main source of livelihood of the families settled in Dörtyol district and rural areas. In most of the study area, citrus cultivation is at the forefront due to favourable climatic conditions. Other vegetables and fruits other than citrus fruits are cultivated in narrower areas. As one moves from the lowland area to the foothills of Amanos Mountains, due to the ruggedness of the terrain, the livelihood of the people is replaced by animal husbandry and forestry. Other economic activities in Dörtyol are iron and steel, machinery and spare parts sectors. While the general source of livelihood in the past was agriculture and animal husbandry, the number of people working in the industrial sector increased with the establishment of the Iron and Steel factory in the 1970s. With the establishment of the industry and the increase in the need for labour force, Dörtyol and its surroundings received intensive migration. The population spread from the centre to rural areas. The study consists of 5 chapters. In the first chapter, the geographical location and general characteristics of the research area, the problem status, purpose and importance of the research, the location and scope of the research, research questions and hypotheses and limitations are the main topics. In the second chapter, the data and analyses collected under the main title of the model and method of the research are included. In the third chapter, the conceptual and fictional framework of the research is discussed and explanations of the concepts used in the study are given. In the fourth chapter, the location and boundaries of the research area, physical and human geography factors affecting the establishment and development of rural settlements are discussed. In the fifth section, discussion and conclusions are given.
The study area is located within the borders of Dörtyol district, one of the 15 districts of Hatay. Altınçağ, Çat, Kapılı, Karakese, Konaklı, Kuzuculu, Yeşilköy and Yeniyurt neighbourhoods constitute the study area. The subject of the research is "Geographical Factors Affecting the Establishment and Development of Rural Settlements: The Case of Dörtyol (HATAY District)". The most important purpose of the study is to reveal the role of physical and human factors in the establishment and development of neighbourhoods in the rural areas of Dörtyol district. Dörtyol district and its immediate surroundings have a Mediterranean climate with hot and dry summers and mild and rainy winters. The fact that the Mediterranean climate is dominant in the study area and its immediate surroundings and that it is located on an alluvial plain with fertile soils has caused it to be home to many civilisations from ancient times to the present day. The study area is a suitable area for agricultural activities due to the fact that it is a plain with fertile soils consisting of accumulation cones and fans and the favourable climate. For this reason, agriculture has been the main source of livelihood of the families settled in Dörtyol district and rural areas. In most of the study area, citrus cultivation is at the forefront due to favourable climatic conditions. Other vegetables and fruits other than citrus fruits are cultivated in narrower areas. As one moves from the lowland area to the foothills of Amanos Mountains, due to the ruggedness of the terrain, the livelihood of the people is replaced by animal husbandry and forestry. Other economic activities in Dörtyol are iron and steel, machinery and spare parts sectors. While the general source of livelihood in the past was agriculture and animal husbandry, the number of people working in the industrial sector increased with the establishment of the Iron and Steel factory in the 1970s. With the establishment of the industry and the increase in the need for labour force, Dörtyol and its surroundings received intensive migration. The population spread from the centre to rural areas. The study consists of 5 chapters. In the first chapter, the geographical location and general characteristics of the research area, the problem status, purpose and importance of the research, the location and scope of the research, research questions and hypotheses and limitations are the main topics. In the second chapter, the data and analyses collected under the main title of the model and method of the research are included. In the third chapter, the conceptual and fictional framework of the research is discussed and explanations of the concepts used in the study are given. In the fourth chapter, the location and boundaries of the research area, physical and human geography factors affecting the establishment and development of rural settlements are discussed. In the fifth section, discussion and conclusions are given.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Coğrafya, Geography
